Κυριακή 4 Δεκεμβρίου 2011

Ο Πλάτωνας πάει με την BMW του στο MATRIX


ΕΝΑ πολυ σπουδαιο απόσπασμα, απο την ΠΟΛΙΤΕΙΑ του Πλατωνα... προτείνω όσοι δεν το έχουν διαβασει να μην το προσπερασουν μέσα σε λίγες γραμμες, "λεει" πολλα για να μιλησω με την γλωσσα της εποχης μας....Από το site του ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
Εδώ σε οπτικοποίηση.Σε κινούμενα σχέδια.



Με αφορμή μια κουβέντα με τον φίλο μου τον Βασίλη, περί πραγματικότητας, μου ήρθε στο μυαλό η αλληγορία του μύθου της Σπηλιάς του Πλάτωνα.
Στην αλληγορία του Πλάτωνα, ένας σκλάβος μπορούσε να βγει απ τη σπηλιά, να δει την πραγματικότητα του έξω κόσμου, και στη συνέχεια να επιστρέψει στο σκοτάδι της προκειμένου να προσπαθήσει να εξηγήσει στους συντρόφους του ότι οι σκιές που βλέπουν δεν είναι η αλήθεια. Ότι στον έξω κόσμο υπάρχουν άλλα πράγματα που αποτελούν τη πηγή δημιουργίας αυτών των σκιών.
Οι σκλάβοι θα τον κορόιδευαν, και στη συνέχεια όταν αυτός θα επέμενε να τους απελευθερώσει από την άγνοια και το σκοτάδι, θα άρχιζαν να εξετάζουν το ενδεχόμενος δολοφονίας του.
Στην τριλογία των ταινιών Μ A T R I X μέσω του Μορφέα μαθαίνουμε πως αυτός και η παρέα του αντιστέκονται στομεγάλο ψέμα που συντηρούν για δεκαετιές τα κατασκευάσματα του ίδιου του ανθρώπου, οι Σμιθ. Αυτοί, παράγουν μια ψεύτικη πραγματικότητα με την οποία όλοι είναι βολεμένοι και κανείς δεν τολμά να αμφισβητήσει.“Η ζωή που ζεις, στην πραγματικότητα αντιπροσωπεύει ένα ελάχιστο μέρος των δυνατοτήτων σου και αν είσαι σε θέση να ελευθερωθείς δεσμά που δεν σου είναι καν ορατά, τότε θα μπορέσεις να δεις τον κόσμο όπως πραγματικά είναι.”
εκτός από το κυνήγι των “εξωγήινων”, οι άνθρωποι είναι τόσο εξαρτημένοι από το Σύστημα που αν τους αποκαλυφθεί η αλήθεια μπορεί και να τρελαθούν. Θυμηθείται πως αντέδρασε ο Neo όταν αντίκρισε την αλήθεια και την απολογία του Μορφέα, λέγοντας ότι δεν απελευθερώνουν ανθρώπους που έχουν φτάσει σε κάποιο όριο ηλικίας γιατί εκεί η εξάρτηση είναι μεγάλη.
 
Τώρα μπορούμε να κάνουμε ένα άλλο παραλληλισμό. Ο τύπος που θέλει να γυρίσει πίσω στο Σύστημα του Matrix, είναι ο κλασσικός τύπος που εθελοτυφλεί και προτιμά να ζει στο ψέμα επειδή εκεί μπορεί να ζήσει μια πιο άνετη ζωή, χωρίς κυνδίνους και υποχρεώσεις. Έτσι αποφασίζει να συνεργαστεί με τους “Πράκτορες” και να προδόσει τους μέχρι πριν συντρόφους του για να γυρίσει στην όμορφιά της ψεύτικης ζωής και παράλληλα να διαγραφτούν όλα από τη μνήμη του ώστε να μην έχει τύψεις ούτε να ξέρει πως ότι βλέπει, είναι κατασκεύασμα. Τα άτομα αυτά υπάρχουν και σήμερα. Έχουν ακούσει για την αλήθεια όμως την απορρίπτουν επειδή είναι πολύ καλά βολεμένοι και δεν θυσιάζουν αυτή τους την καλοπέραση για κάποιο σκοπό αφύπνισης που εμπεριέχει πολλές παγίδες.

 Το σύγχρονο κράτος προσπαθεί όχι μόνο μέσω των παρεμβάσεών του σε κάθε επιμέρους κοινωνική πραγματικότητα να ρυθμίζει αυτές τις σχέσεις, αλλά ελέγχοντας όσο μπορεί τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας παρεμβαίνει ουσιαστικά μέσω των ιδεολογιών που αυτά προωθούν στη διαμόρφωση των μορφών υποκειμενικότητας.
Σύμφωνα με την αντίληψη του Foucault για τους τρόπους διαμόρφωσης των μορφών υποκειμενικότητας, το υποκείμενο αντιλαμβάνεται ως προϊόν συντονισμού τριών τύπων σχέσεων, ικανότητας-επικοινωνίας-εξουσίας, (Φουκώ, 1991) που αλληλοεπικαλύπτονται μεταξύ τους επιδρώντας πάνω σ’ ένα σώμα, πάνω σε μια κοινωνική μονάδα. Οι μορφές υποκειμενικότητας είναι το προϊόν των πειθαρχιών (Φουκώ, 1989, Βρατσάλης, 2002) που προωθούνται μέσω των διαδικασιών εξατομίκευσης και κανονικοποίησης.
Η εμπλοκή των προσομοιώσεων στη διδασκαλία –τουλάχιστον στις Φυσικές Επιστήμες– θα ενισχύεται (Δημητρακοπούλου, 1999) αλλάζοντας ριζικά τον τρόπο διδασκαλίας (Κουλαϊδής & Τσατσαρώνη, 2001). Θεωρώ (σσ. Βρατσάλης) δηλαδή ότι είναι πολύ πιθανόν το προσόμοιο εμφανιζόμενο ως εξίσου σημαντικό με το πραγματικό, να τείνει όλο και περισσότερο να περιθωριοποιεί τη “βούληση για γνώση” του προσομοιούμενου, του πραγματικού και να επιβάλλεται ως ανεξάρτητη οντότητα, δήθεν, από αυτό. Στο κοινωνικό επίπεδο είναι αρκετά φανερό στην περίπτωση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών που παίζουν τα παιδιά και που πολλά απ’ αυτά είναι προσομοιώσεις γνωστών παιχνιδιών.
Πέρα όμως από την εκπαίδευση η προσομοίωση έχει περάσει και στην πραγματική ζωή. Augmented Reality (Επαυξημένη Πραγματικότητα) ονομάζεται ένα πρωτοποριακό σύστημα της BMW αναβαθμίζει και άρα "επαυξάνει" την εξωτερική εικόνα με πρόσθετες πληροφορίες και εικονικά αντικείμενα που αντιδρούν και προσαρμόζονται στην κατάσταση σε πραγματικό χρόνο. Αυτή η νέα τεχνολογία προβάλλει χρήσιμες πληροφορίες, όπως τρέχουσα ταχύτητα και πληροφορίες πλοήγησης απευθείας στο πεδίο ορατότητας του οδηγού, αλλά δίνει και πολύ περισσότερες δυνατότητες: οι εφαρμογές της μπορούν να επεκταθούν με τη χρήση απεικόνισης αναλογικής επαφής στην οθόνη του οδηγού.
Συνοψίζοντας θεωρώ πως η διάκριση ανάμεσα στο αντικείμενο γνώσης και στο πραγματικό αντικείμενο (Spinoza, 1982) ακυρώνεται, αφού το προσόμοιο που είναι αντικείμενο γνώσης εκλαμβάνεται συγχρόνως ως πραγματικό. Όσο συγχέονται οι δύο αυτές έννοιες, τόσο θα μοιάζει παράξενο στην εποχή του βομβαρδισμού της πληροφορίας και του ίντερνετ να μην μπορούμε να πιστέψουμε την αλήθεια και να δεχόμαστε το ψέμα. Όσο ελέγχονται από τις κυβερνήσεις τα ΜΜΕ, τόσο μικρότερη θα είναι η δυνατότητα της διάκρισης της λεπτής γραμμής του πραγματικού με το φανταστικό. Η ηθική διάσταση του θέματος είναι τεράστια και αναμένεται να ερευνηθεί.


Πηγές:
1) Βρατσάλης Κώστας: "Η Προσομοίωση και η Διαδικασία της Μάθησης:Μερικά Ζητήματα που Αφορούν στη ΣχέσηΥποκειμένου και Πραγματικό"
2) http://www.greatlie.com/anazitiseis/skeptikismos/1536-i-tainia-matrix-kai-i-spilia-tou-platona-videokeimeno.html
3)  http://languagelearningresourcecenter.org/anglais/read_films/matrix/themes/resources/platos_cave.htm
4) Youtube

4 σχόλια:

rinaki είπε...

τώρα ξέρω γιατί μου άρεσε το matrix!!!Όσο για τον Πλάτωνα, και τους σκλάβους του...τίποτα δεν έχει αλλάξει τελικά...Ψάχνουμε στα τυφλά να ξεχωρίσουμε τις σκιές από τα σώματα, την αλήθεια από το ψέμα, την γνώση από την ημιμάθεια...

Vasilis Tatsis είπε...

Να ερευνηθεί παρ'αυτά!

philosofos είπε...

Σ'ευχαριστώ Bill γιατί χωρίς τη βοήθειά σου δε θα έκανα αυτή την ανάρτηση.

Vasilis Tatsis είπε...

Όταν έκανα το μοντε καρλο είχα πέσει πάνω στο cellular automata μια απο τις πρώτες προσπάθειες social simulation.